Bir çoğumuzun boş vakitlerimizi değerlendirmek için kullandığımız yöntemlerden bir tanesi olan şans oyunlarının dinimiz açısından hükmü nedir. Eğlencesine oynanan kağıt, okey ve tavla gibi oyunlar günah mı ya da haram mı..? Merak ettiklerinizin detayları sizlerle…
Günümüzde daha çok arkadaşlarla eğlenceli vakit geçirmek isteyen kişiler tarafından oynanan tavla, satranç, okey, kızmabirader, 101 ve UNO gibi oyunlar can sıkıntısını gidermeye birebirdir. Gündelik yaşantı içerisinde eğlencesine olsa dahi arkadaş ortamlarında oynanan bu oyunların dinimize göre caiz olup olmadığı hakkında ortaya çıkan bazı çelişkili görüşler insanların kafalarını kurcalayan bazı karışıklıklara neden olmaktadır. Tavla gibi sakıncalı görülen bazı oyun çeşitleri kumar kapsamına girdiği için dinen yasak görülmüş ve bunlardan da uzak durulması istenmiştir. Hadis-i şerifinde “Allah’ın her yasakladığı şey, büyük günahtır, hatta çocuğun kumar oynaması bile.” (Kütüb-ü Sitte, Cilt: VIII, Çocukların Oyunu) buyuran Sevgili Peygamber Efendimiz (SAV) çocuğun bu gibi faaliyetlerde aktif olmasının sorumlusunun ebeveynlerde olacağına işaret etmektedir. Bu nedenle oynanmasa dahi evde satranç, tavla vb gibi şans oyunlarının örnek olmamak açısından evde bulundurulmaması önemlidir. Peki dinimizce yasaklanan diğer oyunlar neler?
Tavla Oynamak Günah mı ? Nerd ve Nerdeşir Ne Demek ?
“Kim tavla ile oynarsa Allah ve Resûlüne isyân etmiştir.” (Ebû Davûd, Edeb, 56; Ibn Mâce, Edeb, 43; Muvattâ, Rüya, 6). Bu hadis-i şerife baktığımızda; tavla oynamanın haram ya da mekruh olabileceğine yönelik rivayetlerin sonucu bazı kimselere göre ister mekruha bağlansın ister harama sonuç yine aynıdır. Yani Müslüman bir kimsenin tavlayla işinin olmaması gerekir.
Ayrıca alimler bazı hadislerde geçen ‘nerd’ ve ‘nerdeşir’ gibi sözcükleri tavla şeklinde anlayıp açıklamışlardır. Öyle ki Nerd ile alakalı Efendimiz (SAV)’in nakledilen bir hadisin de şöyle olduğu rivayet edilmektedir: “Nerdeşîr ile oynayan, elini domuz etine ve kanına batırmış gibidir” (Müslim, “Şi‘r”, 10; Ebû Dâvûd, “Edeb”, 56);
Şans Oyunları Oynamak Mekruh mu, Haram mı?
Ebu İshal el-Mervezi gibi bazı alimler tavlayı haram değil mekruh kabul etmişlerdir. Hanefî âlimlerin çoğunluğuna göre tavla ile satranc aynı hükümdedir. Fayda vermeyen bir oyun olduğu için tavla ve satranç mekruhtur. “Ey iman edenler, şarap, kumar, dikili taşlar (putlar) ve şans okları birer şeytan işi pisliktir” (el-Mâide 5/90) âyetinden ve “Sizi Allah’ı anmaktan alıkoyan her şey meysirdir” (Zeylaî, Nasbü’r-râye, IV, 275) hadisinden yola çıkarak sonucu harama bağlanmıştır.
Eğer, tavla ve satranç kumar değil sadece oyunsa, “Her oyun haramdır. Ancak, kişinin eşiyle, ok ve yayıyla ve atıyla oynaması hariç” (Zeylaî, Nasbü’r-râye, IV, 273-274) hadisinden anlaşılacağı gibi sonuç yine haram olarak görülmektedir. (Kâsânî, Bedâ’i‘, V, 127).
Nurettin Yıldız Hoca’ya göre caiz olmayan dediğimiz şeyler genelde haramı yansıtırken ‘Uygun olmayan’ şeklinde de kullanılmış olabilir. Dolayısıyla da Tavla ve benzeri oyunlar,
– Kumar oldukları,
– Rızığa mani,
– Kâfirlerin eğlencelerine benzeyince,
– İbadete engel olduklarında,
– Çocuklara kötü örnek olacağı için yasaktır. Bu yasaklık, haram da olabilir mekruh da. Kumar varsa haram, vakit israfı varsa mekruh olur.
