Son günlerde Dünya’nın gündeminde Rusya-Ukrayna savaşı var. Putin önderliğinde başlatılan Ukrayna işgalinde Rusya’nın paralı askerleri olarak adlandırılan Wagner Grubu merak konusu oldu. Dünyada çatışmaların olduğu bölgelerde işledikleri suçlarla tanınan Wagner Grubu’nun kurucusu FBI’ın en çok arananlar listesinde bulunuyor. Wagner grubu pek çok insanlığa karşı işlenen suçtan yargılanıyor. Peki bu Wagner Grubu Kimdir? Kim kurdu bu grubu? İşte ayrıntılar…
Putin’in Paralı Askerleri ‘Wagner Grubu’ Kimdir?
Rusya’nın paralı askerlerinden oluşan Wagner Grubu’nun adı, Ukrayna’nın doğusundaki Donbas bölgesinde Kiev karşıtı isyan sırasında yaşanan çatışmalarda duyulmaya başladı.
Profesyonel savaşçıların, Ukrayna’nın doğusunda Moskova yanlısı isyancıların yanında savaşa müdahil olmuşlardı.
Wagner’i yakından takip eden kaynaklar, daha önce Reuters’a yaptıkları açıklamada, gruba bağlı savaşçıların Ukrayna ve Suriye’de Kremlin adına gizli operasyonlar düzenlediğini iddia etmişlerdi.
Rus makamları ise Wagner üyelerinin Moskova’dan emir aldığı ve bu yönde hareket ettiği yönündeki suçlamaları kabul etmiyorlar ve bu iddiaları reddediyorlar.
Devlet Başkanı Vladimir Putin’e yakınlığıyla bilinen Rus iş insanı (oligark) Yevgeny Prigozhin de daha önce yaptığı açıklamalarda Wagner’in kendisine ait olduğu iddialarını yalanlamıştı.
Ancak ABD, 2016 başkanlık seçimleri ve 2018 Kongre seçimlerine müdahale ile suçladığı Prigozhin’e yaptırım uygulamıştı.
Prigozhin, Wagner ile herhangi bir bağı olmadığını, Washington’ın iddialarına yorum yapmayacağını ve bu durumun ABD Hazine Bakanlığının “özel meselesi” olduğunu açıklamıştı.
Rus gazeteci ve savunma analisti Pavel Eugenievich Felgenhauer, Wagner savaşçılarının çalışma şekillerinin ABD’li özel güvenlik şirketi üyelerinden farklı olduğunu anlatıyor.
Euronews’e konuşan Felgenhauer, “Rus güvenlik şirketi savaşçıları bizzat savaşa katılıyor ve özel vurucu tim olarak kullanılıyorlar. Ancak ABD’li özel güvenlik şirketi çalışanlarının öncelikli vazifesi koruma” şeklinde yorum yapıyor.
“Rusya’da, savaşmaya istekli bu tür insanlardan müteşekkil büyük bir havuz var. Bunlar temel olarak Donbas’ta savaşan kişilerden oluşuyor.” diyen Felgenhauer, “Ancak şimdilerde Donbas’ta fazla ‘iş yok’ ve daha da önemlisi iyi para kazanamıyorlar. Bu yüzden para kazanacakları yeni yer arıyorlar, çünkü bu savaşçıların başka şekilde para kazanmaları oldukça zor.” açıklamasını yaptı.
Muadillerine göre, ellerine yüklü miktarlarda para geçmese de bir savaşçı olarak ayda birkaç bin dolar elde edebiliyor.
Sayıların binlerce olduğu iddia ediliyor.
Wagner Grubu askerleri tim komutanı olmaları halinde ilave ödenek alıyorlar.
Ya da savaş bölgesinde ölmeleri durumunda ailelerine 50 bin euro civarında tazminat ödeniyor.
Felgenhauer, Rusya kanunlarına göre paralı askerlik yapmanın suç kabul edildiğini ve resmi olarak özel askeri şirketlerin bulunmadığını söylüyor.
Ancak savunma uzmanı sözlerini şöyle devam ediyor:
“Elbette Rus güvenlik servislerinin ve ordunun kontrolünde çalışıyorlar. Yönetimden işaret gelmedikçe savaşa girmiyorlar. Kremlin bunu inkar edip hiçbir şey bilmediğini söylese bile…”
Rus hükümetinin istediği bazı amaçlara Wagner savaşçılarını kullanarak ulaştığını ifade eden Felgenhauer, kazandıkları paraların bu savaşçıların Rusya’daki aileleri için oldukça fazla olduğunu açıklıyor.
Ayrıca özel paralı askerlerin ‘ölümüne savaşmaya hazır’ olduğunun da belirtiyor.
Savunma analisti Felgenhauer’e göre, bir başka açıdan değerlendirildiğinde, bir gün Rusya için siyasi bir tehdit oluşturabilecek kadar güçlü savaş eğitimine sahip bu ‘tehlikeli unsurlar’ ülkeden çıkarılıyor.
Rus analist, en nihayetinde Wagner’in Kremlin’in dış politika amaçlarını makul bir inkar edilebilirlikle sürdürmesine olanak tanıdığına işaret ediyor ve ekliyor, “Rusya resmi olarak Libya’ya müdahale etmez.”
Rusya’nın Libya’da hem Ulusal Mutabakat Hükümeti hem de Halife Hafter ile irtibatı olduğunu kaydeden Eugenievich Felgenhauer, euronews’e verdiği röportajı şu sözler ile tamamladı:
“Türkiye lideri Recep Tayyip Erdoğan UMH’ye destek veriyor. Dolayısıyla Türkiye ve Rusya, Libya için karşı karşıya gelip savaşmayacaktır. Çünkü bu durum Suriye’de ciddi krize yol açar. Ayrıca Rusya açısından Türkiye, Libya’dan çok daha stratejik öneme sahip.”
İtalya’da yayın yapan Corriere gazetesi muhabiri Lorenzo Cremonesi’ye göre, Ruslar ön cepheden uzak duruyor.
Bunun yerine uzak mesafeden keskin nişancı, uçak pilotu veya Hafter güçlerine eğitim verme şeklinde faaliyet gösteriyorlar.
Foreign Policy dergisine göre de Wagner, Suriye’deki saldırılarının ardından utanç duyacak bir seviyeye düştü.
Artık Afrika’da yerel milislerin eğitimleri ve özel güvenlik sözleşmeleri ile iş imkanları bulmaya çalışıyor.
Wagner’in Orta Afrika Cumhuriyeti’ndeki varlığını araştıran 3 Rus gazeteci, 2018 yazında cinayete kurban gitmişti.
Bu konuyu araştıran diğer gazeteciler de tehdit edildi.
Birleşmiş Milletler tarafından tanınan Libya Yüksek Devlet Konseyi Başkanı Halid el Meşri de ülkesinde savaşan (Rus) paralı askerlerin listesini Rusya hükümetine sunacaklarını bildirdi.
ABD Dışişleri Bakanı Yakın Doğu İşlerinden Sorumlu Yardımcısı David Schenker, Washington’ın, Rusya destekli paralı askerlerden oluşan Wagner Grubu’na yaptırım uygulanması için Avrupalı müttefikleriyle çalıştıklarını duyurdu.
Schenker ayrıca Wagner Grup’u “büyük çapta sivil öldürme hayaletleri” olarak tanımlıyor. Şu sıralarda Ukrayna’yı işgal eden Rusya’nın en büyük kozunun da bu paralı askerlerden oluşan acımasız grup Wagner olduğu söyleniyor.
